พระนามของพระแม่สรัสวดี นั้นออกเสียงเรียกได้อีกหลายวิธี เช่น พระแม่สรัสวตี พระแม่สุรัสวดี พระแม่สุรัสวตี ฯลฯ
พระแม่สรัสวดี คือชายาแห่งพระพรหมผู้สร้างโลก พระองค์ประทับอยู่ในวิมาน ณ สวรรค์ชั้นพรหม หรือพรหมโลก เป็นมหาเทวีหนึ่งในสามเทวีสูงสุด ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ในประเทศอินเดียยังมีแม่น้ำสายที่สำคัญมากที่ชื่อ สรัสวดี อีกด้วย
พระสรัสวดี หรือ พระสุรัสวดี ทรงเป็นธิดาแห่งพระทักษะและนางประสูตร แต่ในมหากาพย์มหาภารตะนั้นมีการกล่าวถึงว่า พระกฤษณะคือผู้สร้างพระสุรัสวตี และคัมภีร์พระเวทขึ้นมาพร้อมกันจากจิตใจของพระองค์ พระแม่สุรัสวตีจึงถือว่าเป็นเทพแห่งพระเวททั้งปวง
พระแม่สรัสวตีจึงเปรียบเสมือนครู อาจารย์ พระองค์คือเทวีแห่งสรรพความรู้ วิชาการอันล้ำลึก วิทยาการอันก้าวหน้า พระองค์คือสัญลักษณ์แห่งงานศิลปะทุกแขนง ทั้งการวาดเขียน การดนตรี อักษรศาสตร์ การแต่งตำรา การเขียนหนังสือ พระองค์คือเทวีแห่งปรีชาญาณอันชัดเจนแจ่มแจ้ง การเล่าเรียน ศึกษาหาความรู้ การวิจัย การวิเคราะห์ การพูดจา การเจรจาต่อรอง ตลอดจนเป็นผู้ให้กำเนิดอักขระของอินเดีย คือ อักษรเทวนาครี นั่นเอง
วิธีบูชาพระแม่สรัสวดี
แท่นบูชา หรือ หิ้งบูชาพระแม่สรัสวดี ควรปูด้วยผ้าสีขาว หรือสีเหลือง สามารถใช้ผ้าลายดอกไม้ หรือลายไม้ เทวาลัยหรือศาลของพระองค์ก็ควรทาด้วยสีขาว ดอกไม้ที่พระองค์โปรดคือดอกดาวเรือง ดอกบัว ดอกมะลิ
เครื่องหอมที่จะใช้วาง หรือจุดถวาย ควรมีกลิ่นแก่นจันทน์ ไม้จันทน์ กลิ่นกฤษณา กลิ่นดอกบัว กลิ่นมะลิ การถวายขนมก็เช่นเทพองค์อื่นๆ คือ ขนมรสหวาน มีกลิ่นหอม ไม่มีส่วนผสมของเนื้อสัตว์
สำหรับผลไม้ก็ถวายได้ทุกชนิด แนะนำให้ถวายมะพร้าว เนื่องจากถือว่าเป็นผลไม้ที่อยู่สูง มีความสะอาดบริสุทธิ์ ที่นิยมถวายยังมี กล้วย ส้ม เงาะ อ้อย มะม่วงสุก แอปเปิ้ล มะละกอ ฯลฯ
คาถาบูชาพระแม่สรัสวดี
มีหลายบท เลือกสวดบทใดบทหนึ่ง (หรือสวดทั้งหมด)
การสวดนั้นจะออกเสียงพระนามของพระองค์ว่า
สรัสวดี, สรัสวตี, สุรัสวดี, สุรัสวตี ฯลฯ ก็ได้ตามถนัด
(ก่อนการสวดบูชาจะต้องสวดมนต์ต่อพระพิฆเนศก่อนเสมอ)
– โอม ชยะ ศรี สรัสวตี มาตา (สามจบ)
– โอม ศรี สรัสวะติไย นะมะห์ (สามจบ)
– โอม สรัสวตี นะมัส ตุภะยัม
วาระเท กามะรูปินี
วิทยา รัมภัม กะริชยามิ
สิทธิ ภะวะตุ เม สะทา (หนึ่งจบ)
คำแปล : โอม พระแม่สรัสวดีเทวีผู้สูงศักดิ์
ข้าพเจ้าขอศิโรราบแด่พระองค์ และจะถ่อมตนอยู่เสมอ
พระองค์คือผู้ประทานทุกสิ่งที่ข้าพเจ้าปรารถนา
ข้าพเจ้าจะร่ำเรียน ค้นคว้าสรรพความรู้จากท่าน
และขอพระองค์ประทานพรให้เกิดความสำเร็จแก่ข้าพเจ้าด้วยเถิด
